Tại Quảng Nam và Kon Tum cứ đến cuối tháng 8, đầu tháng 9 là giới buôn bắt đầu đi đến các cơ sở trồng sâm Ngọc Linh để mua hạt về ươm giống và bán lại cho người dân có nhu cầu.
Anh Hùng ở Gia Lâm, Hà Nội cho biết đang bán mỗi hạt sâm Ngọc Linh giá 150.000 đồng; một bịch 20 hạt giá 3 triệu đồng. Tuy nhiên, dù đã vào mùa ra hạt nhưng lượng hàng khá khan hiếm, anh chỉ thu gom lại được của một vài hộ dân trồng sâm thân quen nên số lượng bán ra hạn chế.
“Tôi mua được khoảng 1.000 hạt giống nhưng đều được đặt mua hết, nên đang liên hệ để mua thêm nhưng hầu như các hộ trồng đã có khách đặt hàng”, anh Hùng nói và cho biết, hạt sâm mà cơ sở anh bán đã được phơi khô nên tỷ lệ nảy mầm đạt 80%. Tuy nhiên, giống này chỉ thích hợp trồng ở những khu vực có nhiệt độ 15-25 độ C nên nếu người trồng ở khu vực nắng, nóng thì cây sẽ khó sống và phát triển.
Chuyên rao bán sâm và hạt giống, chị Loan ở Kon Tum cho biết đang bán mỗi hạt với giá 50.000 đồng. “Năm nay, ở Kon Tum số lượng vườn trồng cho ra hạt không nhiều, lại lẻ tẻ nên không đủ hàng bán. Do đó, tôi phải mua thêm từ khu vực miền Bắc để bán cho khách”, chị Loan nói.
Ông Trần Đức An, Giám đốc Công ty Cổ phần Sâm Ngọc Linh Tu Mơ Rông Kon Tum cho biết, từ tháng 9 người trồng sâm Ngọc Linh đã bắt đầu thu hoạch hạt để bán hoặc làm giống.
“Công ty tôi cũng đang thu gom để ươm giống mở rộng diện tích. Tuy nhiên, tại Kon Tum vườn sâm có tuổi đời trên 4 năm chưa nhiều, chỉ có khoảng 3-4 vườn nên tỷ lệ thu hoạch hạt không nhiều, phải đặt hàng trước. Do đó, chúng tôi phải thu gom thêm từ Quảng Nam”, ông An nói và cho hay, tới nay đã mua được khoảng 7.000 hạt giống để ươm trồng.
Theo ông An, giá hạt sâm Ngọc Linh đang dao động quanh mức 90.000 – 110.000 đồng một hạt. Vì giá hạt giống cao nên hiếm khi nhà vườn bán theo kg. Thông thường, một kg hạt sâm Ngọc Linh tầm 5 lon sữa bò, tương đương 5.000 hạt, giá lên tới hơn nửa tỷ đồng. Do đó, nhiều cơ sở lợi dụng trộn hạt tam thất hoặc hạt các loại cây có hình dáng giống sâm Ngọc Linh để bán với giá cao.
Sâm Ngọc Linh là loại dược liệu khá khó trồng. Từ khi nảy mầm đến hơn 3 năm tuổi cây mới bắt đầu cho hạt. Hạt sâm Ngọc Linh nằm trong quả, ở trung tâm tán lá dài độ 0,8-1cm và rộng khoảng 0,5 – 0,6cm. Có hình dáng hơi cong hình bán nguyệt, sau hai tháng quả bắt đầu chuyển từ màu xanh sang xanh thẫm, khi chín ngả màu đỏ cam với một chấm đen không đều ở đỉnh quả. Mỗi quả chứa một hạt, một số quả chứa hai hạt, trung bình mỗi cây Sâm Ngọc Linh cho từ 20 đến 50 quả.
Sâm Ngọc Linh (tên khoa học là Panax vietnamensis) thuộc họ cây Cuồng Cuồng (Araliaceae), còn được gọi với những tên khác như Sâm k5 (khu 5), sâm Việt Nam, sâm trúc… được phát hiện vào năm 1973 ở ngọn núi Ngọc Linh thuộc huyện Đắk Tô, tỉnh Kon Tum. Loại sâm này có giá trị bổ dưỡng cao, giúp tăng cường sức khỏe.
